Meniscus gescheurd

Per jaar zijn er in Nederland ongeveer 5,5 miljoen sportblessures. Een groot deel hiervan is aan de knie, namelijk zo’n 20% ¹. Bij een deel van deze knieblessures luidt de diagnose meniscus gescheurd, dan wel geïrriteerd.

Wat is een meniscus?

Maar wat is de meniscus nou eigenlijk? En hoe kan je hier klachten aan krijgen? Moet je geopereerd worden aan je meniscus?

En hoe ziet de revalidatie eruit wanneer je je meniscus gescheurd of geïrriteerd hebt? Op deze pagina geven wij antwoord op jouw vragen.

We onderscheiden grofweg twee types klachten aan de meniscus:

Type 1: de sportgerelateerde meniscusklacht

Bij jongeren zijn klachten aan de meniscus meestal sportgerelateerd (voetbal, basketbal, rugby, skiën).

Het blessure mechanisme bestaat vaak uit een draaibeweging van de knie, een overstrekking van de knie of tijdens acties met een grote kracht (bijvoorbeeld een 1-benige landing).

Tijdens één van deze momenten kan je je meniscus scheuren ³.

Gecombineerd letsel

In een groot deel van de gevallen gaat een gescheurde meniscus samen met een scheur van de voorste kruisband.

Klachten die hierbij horen zijn pijn in de knie, instabiliteit van de knie, het gevoel dat je je knie niet goed kan strekken of buigen (slotklachten) en in veel gevallen ook een gezwollen knie.

Een meniscus kan op verschillende manieren scheuren. Dit kan je in onderstaande afbeelding zien.

Het is van belang om te weten of het binnenste of buitenste deel van je meniscus beschadigd is.

Dit in verband met de bloedtoevoer in dat specifieke gebied (en dus de mogelijkheid om te herstellen), en of de scheur in je meniscus de mobiliteit van het gewricht beperkt ⁵.

Type 2: de degeneratieve meniscusklacht

Deze klacht ontstaat vooral bij mensen die al wat ouder zijn (50+) en heeft te maken met verandering van de kwaliteit van de meniscus. Op het moment dat wij ouder worden zal de kwaliteit van het weefsel afnemen ⁴. Dit is iets heel natuurlijks, net zoals het grijs worden van je haren.

Taaie meniscus

Je zou het zo kunnen zien dat de meniscus iets “harder” en minder flexibel wordt. Hij kan iets minder goed tegen stootjes dan dat hij vroeger kon.

Hierdoor kan hij geïrriteerd raken en zal er mogelijk (op microniveau) schade te zien zijn ⁴.

Dit is niet iets om je direct zorgen om te maken.

Als je een blessure aan je knie hebt opgelopen wil je natuurlijk snel weten: is mijn meniscus gescheurd?

Op basis van jouw verhaal en een aantal specifieke testen kunnen we hier meer duidelijkheid over geven. Let wel, 100% vaststellen of je meniscus gescheurd is kunnen wij met onze testten niet, daar is MRI de gouden standaard voor.

Wanneer wij een meniscus scheur verdenken, zullen wij snel met huisarts en orthopedisch chirurg schakelen om een plan van aanpak te maken.

Welke factoren doen een gescheurde meniscus verdenken?

• Traumatisch moment, bijvoorbeeld een verdraaiing van de knie met sporten
• Zwelling in de knie
• Slotklachten van de knie (niet volledig kunnen buigen of strekken)
• Gevoel van instabiliteit

Testen om aan te tonen dat een meniscus is gescheurd

Daarnaast maken we gebruik van een cluster van specifieke testen voor de meniscus. De bewijskracht van deze testen is helaas niet heel erg goed ⁷.

Hiermee wordt bedoeld dat de testen kunnen aanduiden dat er meniscusklachten zijn terwijl dit niet zo is, en andersom. De meest betrouwbare manier om te onderzoeken of jouw meniscus gescheurd is zoals eerder gezegd een MRI-scan.

De orthopedisch chirurg bepaalt uiteindelijk of een MRI noodzakelijk is.

Hieronder zie je oud collega Wouter drie meniscus testen doen.

Bij een gescheurde meniscus heeft een conservatief beleid de voorkeur. Conservatief betekent hierin dat er niet wordt geopereerd.

Fysiotherapie is behandeloptie 1 bij een gescheurde meniscus

In plaats daarvan is fysiotherapie de eerste optie. Wanneer je geen duidelijke bewegingsbeperking en/of slotklachten hebt, zal er een revalidatie traject gestart worden met als doel kracht en stabiliteit rondom het kniegewricht te verbeteren en daardoor optimale voorwaarden voor herstel van de meniscus bieden ⁷.

Degeneratieve meniscus opereren?

Bij de degeneratieve meniscus wordt tegenwoordig nog zelden geopereerd. Vroeger was dit wel anders en was het gebruikelijk de hele (!) meniscus te verwijderen.

Hierdoor hielden veel patiënten klachten zoals een dikke knie, stijfheid en pijn. Een interessant kijkje in het verleden lees je in dit artikel van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde uit 1980.

Slotklachten? Dan wel opereren

Heb je een bewegingsbeperking en-of slotklachten bij een gescheurde meniscus? Dan is opereren vaak wel een optie.

Wanneer er toch gekozen word om jouw meniscus te opereren, dan zijn er twee technieken die veelal toegepast worden: de meniscectomie en de meniscopexie.

Meniscectomie

Bij de meniscectomie wordt het stuk beschadigde meniscus weggesneden. Je verliest hierdoor dus een stukje meniscus, en hiermee een stukje schokdemping. Het revalidatieproces is vaak korter (8-12 weken) en je kan snel weer sporten.

Lange termijn effecten

Op de korte termijn dus een prima optie. Op de lange termijn is dit minder gunstig. Doordat je een stuk schokdemping mist wordt er meer van je gewrichtskraakbeen gevraagd en is de kans op vervroegde slijtage van je knie groter ⁸.

Voor deze optie wordt vaak gekozen als het niet-doorbloede deel van de meniscus aangedaan is. Het herstel zal hier namelijk minimaal zijn.

Meniscopexie

Bij de meniscopexie wordt de gescheurde meniscus gehecht. Het voordeel hiervan is dat je je gehele meniscus behoudt, en daarmee dus ook de gehele schokdemper.

Het herstel duurt helaas wel iets langer, namelijk zo’n 6 tot 9 maanden. Deze optie wordt vaak bij jonge sporters toegepast bij wie de kans op herstel van de meniscus groter is ⁹. De te hechten meniscus moet van goede kwaliteit zijn en doorbloed zijn.

Hoe jouw revalidatie eruit komt te zien is van heel veel aspecten afhankelijk.

• Ga je voor het conservatieve of operatieve traject?
• Wat voor operatietechniek wordt er gebruikt?

Het einddoel is leidend

Daarnaast is natuurlijk ook jouw einddoel leidend voor het traject. Wil je weer kunnen voetballen of rugbyen of is fitness jouw grootste hobby. Samen met jouw fysiotherapeut maak je een plan gericht op jouw wensen en voorkeuren.

Het operatieve beleid van beide operatietypes komt in grote lijn overeen. Het grootste verschil is de duur van de verschillende fases en dus ook de totale duur van de revalidatie. De revalidatie wordt opgesplitst in drie fases ¹⁰.

Zoals eerder besproken heeft het conservatieve beleid de voorkeur bij behandeling van meniscus klachten. De revalidatie richt zich op de volgende punten:

• Volledig kunnen strekken en buigen van de knie.
• Zorgen dat er geen zwelling meer in de knie zit en komt.
• Zorgen voor een goed looppatroon.
• Het opbouwen van spierkracht en coördinatie.

En wanneer je ook weer sporten wilt doen waarbij je veel moet wenden en keren:

• Het doorlopen van de veld- of zaalrevalidatie
• Een geleidelijke terugkeer in de sport

In de eerste fase ligt de focus op het herwinnen van de bewegelijkheid van je knie. Je zult zelf oefeningen doen om de bewegelijkheid van je knie te verbeteren, en je fysiotherapeut zal dit ondersteunen door jouw knie te mobiliseren.

Ook leer je je knie weer goed te stabiliseren tijdens dagelijkse activiteiten zoals lopen en traplopen. Je zult in het begin met krukken lopen maar dit zal geleidelijk afgebouwd worden.

Bovenbeenspieren activeren

Daarnaast zal er aandacht besteed worden aan het her activeren van de quadriceps spieren. Er kan gebruik gemaakt worden van elektrostimulatie. Hierbij worden je spieren aangestuurd door een extern apparaat. Dit zorgt voor een sneller herstel van de zwelling en afname van de pijn.

BFR to the rescue

Je zult in de eerste weken niet zwaar kunnen trainen en weinig actief zijn. Het gevolg is dat je spiermassa zult verliezen. Om toch zoveel mogelijk spiermassa te behouden kunnen we met behulp van Blood Flow Restriction Training jouw spieren toch optimaal belasten en het verlies hiervan reduceren.

De doelstellingen van de eerste fase zijn:

• Verminderen van de zwelling
• Verminderen van de pijn
• Afstemming van de belasting op de belastbaarheid van de knie
• Het terugwinnen van de mobiliteit van het gewricht
• Gecontroleerd kunnen aanspannen van het bovenbeen
• Goed looppatroon, zonder krukken

In de tweede fase ligt de focus op het terugwinnen van de spierkracht. Door een opbouw in oefeningen en zwaarte zal je merken dat je steeds sterker wordt.

Je traint zowel het  aangedane been als het je gezonde been trainen. Het blijkt namelijk dat beide in kracht zijn afnemen sinds het ontstaan van je blessure.

Stabiliteit trainen

Daarnaast is er aandacht voor jouw statische en dynamische stabiliteit. Ook besteden we aandacht aan je conditie. Het is belangrijk dat deze weer richting het oude niveau (of beter!) komt.

Indien nodig doe je een hardloop analyse bij onze specialisten Eline, Chantal of Alex

Sprong- en krachttesten

Aan het einde van fase 2 is het tijd voor de sprong en krachttesten. Zo kan er in de derde fase een super specifiek programma voor jou gemaakt worden om er voor te zorgen dat jij succesvol zal terug keren in jouw sport.

De doelstellingen van de tweede fase zijn:

• Toename van spierkracht
• Toename van stabiliteit en coördinatie
• Verbeteren van de conditie

De derde, laatste en leukste fase staat in het teken van de terugkeer naar jouw sport! Echter moet je daarvoor wel eerst aan een aantal eisen voldoen.

Zo moet er voldoende kracht zijn, moet je kwalitatief goed bewegen en moet er geen angst voor het belasten van jouw knie zijn. Ook kan je veld- of zaalrevalidatie krijgen.

Als je de sprong en krachttesten goed doorlopen hebt, zal je samen met jouw fysio een plan maken hoe je de opbouw in sportbelasting zal maken om de kans op een recidief zo klein mogelijk te houden.

Doelstellingen van de derde fase na de operatie:

• Verder verbeteren van kracht tot minder dan 10% verschil met je gezonde been
• Volledig herstel van coördinatie van heup, knie en enkel
• Geleidelijke return to play

Of je je nou laat opereren of niet, voor je knie revalidatie ben je bij ons aan het juiste adres. Begin je herstel vandaag en maak nu een afspraak.

Maak een afspraak